ACMV နဲ႕ ပတ္သတ္လို႕ အပိုင္း (၁)

မေန႕က က်ေနာ္ ေျပာခဲ့တဲ့ M&E ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ဘာေတြပါဝင္သလဲ လို႕  ေရးသားအျပီးမွာေတာ့ ဒီေန႕ေတာ့ အခ်ိန္ မရွိတရွိေလးမွာ နဲနဲေလးေတာ့ ေရးလိုက္ပါအံုးမယ္ခင္ဗ်ာ......
ACMV ဆိုတာကေတာ့ Air-Conditioning and Mechanical Ventilation ပဲျဖစ္ပါတယ္ ဒီ ACMV system ကိုေတာ့ အမ်ားအားျဖင့္ ပူအိုက္စြတ္စိုေသာ နိုင္ငံေတြမွာ အသံုးျပဳျပီး အေအးပိုင္းေဒသေတြမွာေတာ့ HVAC (Heating, Ventilation and Air-Conditioning) ကိုအသံုးျပဳပါတယ္....အပူပိုင္းေဒသေတြမွာေတာ့ ေအးဖို႕နဲ႕ ေလေကာင္းေလသန္႕ ရဖို႕ပဲဆိုေတာ့ ACMV system ကိုပဲ အသံုးျပဳပါတယ္..... အဲဒါဆို Air-Con ကိုဘာေၾကာင့္တပ္သလဲ ဆိုရင္ေတာ့ အဓိကေတာ့ ေအးဖုိ႕ေပ့ါဗ်ာ ေအးခ်င္လို႕ အဲကြန္းကိုတပ္တယ္ေပါ့ အမွန္တကယ္ေတာ့ Air-Con ကိုတပ္ဆင္တယ္ဆိုတာက သက္ေတာင့္သက္သာ ရွိေစဖို႕ပါ ဘယ္လိုေတြ သက္ေတာင့္ သက္သာ ရွိနုိင္ေစတယ္ ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ အခ်က္ ေလးခ်က္နဲ႕ ေဖၚျပေပးပါ့မယ္......ကဲ ၾကည့္လိုက္ရေအာင္လားဗ်ာ.....

1. Temperature
2. Humidity
3. Air Motion and Air Distribution
4. Cleanliness

1. Temperature - အပူခ်ိန္နဲ႕ ပတ္သတ္လို႕ကေတာ့ အဲကြန္းဆိုတာ အပူခ်ိန္ကိုေလွ်ာ့ေပးျပီး လိုအပ္တဲ့ အပူခ်ိန္ထဲေရာက္ေအာင္ကို ခ်ိန္ညွိေပးျပီး သက္ေတာင့္သက္သာ ျဖစ္ေစမဲ့ အခ်ိန္ထိ အပူခ်ိန္ကို ခိ်န္ညွိေပးနိုင္ရပါမယ္ ဥပမာ လူတစ္ဦးရဲ႕ အပူေတြက အျပင္ကိုအျမဲတမ္း ထြက္ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္ ထုိထြက္ရွိေနမဲ့ အပူခ်ိန္ေတြကို ခိ်န္ညွိေပးနိုင္ဖို႕  လိုအပ္တဲ့ အပူခ်ိန္ကိုေရာက္သြားရင္ ထိမ္းသိမ္းထားနိုင္ဖို႕ပဲျဖစ္ပါတယ္ ေနာက္ထပ္ ဥပမာ အေနနဲ႕ လူတစ္ဦးက အပူပိုင္းေဒသမွာေနရင္ လူတစ္ေယာက္မွာရွိသင့္တဲ့ အပူထက္ လြန္ကဲေနရင္ အဲလူဟာ ဘယ္ေတာ့မွာ သက္ေတာင့္ သက္သာ ျဖစ္နိုင္မည္မဟုတ္ပါ ထို႕ေၾကာင့္ Air conditioning ကေနျပီးေတာ့ အဲဒီျမင့္တက္ေနတဲ့ အပူခ်ိန္ေတြကို သက္မွတ္ထားတဲ့ သက္ေတာင့္ သက္သာရွိေစမဲ့ အပူခ်ိန္ကို Maintain ျပဳလုပ္ေပးျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္...သာမန္လူတစ္ဦးရဲ႕ အပူခ်ိန္ကေတာ့ 98.6 F ဆိုပါဆို႕  ဒါဆိုရင္ Air conditioning space ထဲကိုေရာက္သြားျပီဆိုရင္ ထို႕ထက္နိမ့္က်တဲ့ အပူခ်ိန္ကို Air conditioning space ကေနျပီး သက္ေတာင့္သက္သာရွိေအာင္ ထိမ္းသိမ္း ေပးထားတာပဲျဖစ္ပါတယ္ ဒါဆိုရင္ Air con မတက္ဆင္ထားတဲ့ ေနရာ ကသက္ေတာင့္ သက္သာ မရွိေတာ့ဘူးလားလို႕ေမးစ၇ာရွိပါတယ္... ဟုတ္ပါတယ္ လို႕ပဲ ေျပာ၇မလို ျဖစ္ေနပါတယ္ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ သာမန္အပူခိ်န္မွာေတာင္ သက္ေတာင့္ သက္သာမရွိဘူးဆိုရင္ အ၇မ္းပူတဲ့ ေနရာေတြမွာဆို အဲဒီအပူခ်ိန္က လူတစ္ေယာက္ကို အႏၱရယ္ ျဖစ္ေစနုိင္ပါတယ္ ဒါေၾကာင့္ Air condition ကို တပ္ဆင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္......( တပ္ဆင္ဖို႕ အေျခအေနေပး သူမ်ားအတြက္ေပါ့ ) မတက္ဆင္နုိင္လဲပဲ စိတ္ညစ္စရာမရွိပါ ေနတက္ရင္ ေက်နပ္စ၇ာလို႕ ေျပာစ၇ာေတြအမ်ားၾကီးပါပဲ လူဆိုတာကေတာ့ ဇိမ္နဲ႕ မေနခ်င္သူ ခပ္ရွားရွားပါ...ဒါဆိုရင္ ေတာရြာမွာေနတဲ့သူေတြ ေကာ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ေမးစရာရွိပါတယ္ ဟုတ္ပါတယ္ သူတို႕ေတြလဲ အိုက္လာရင္ ေလေအး တိုက္တဲ့ေနရာကို သြားၾကတာပဲ သို႕မဟုတ္ ဓနိလိုမိုး ထားတဲ့အိမ္က အပူခ်ိန္ကို ေလ်ွာ့ခ်ေပးနုိင္ပါတယ္ ဒါကလဲ သဘာဝကေပးတဲ့ Air conditioning တစ္မ်ိဳးပါပဲ......

2. Relative Humidity - ဒါကေတာ့ စိုထိုင္းဆ ကိုေျပာတာပါ....လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အေရအျပားကေနျပီး ေရေငြ႕ ျပန္ျပီး ပတ္ဝန္းက်င္ ေလထုထဲကို အဲဒီေရေငြ႕ေတြကို ထုတ္လႊတ္ပါတယ္....အလြယ္ကူဆံုး သိရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ လူတစ္ေယာက္ကေခၽြးထြက္ေနတယ္ ဆိုရင္ အဲဒီေခၽြးက ေလထုထဲကို အေငြ႕အေနနဲ႕ ထြက္ရွိသြားမွာျဖစ္ပါတယ္... ဒါေပမယ့္ ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခေနကလဲ အ၇မး္ကိုပူေနမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ မိတ္ေဆြတို႕ရဲ႕ အေရျပားက ေရေငြ႕ေတြကို လ်ွင္ျမန္စြာ စုပ္ယူသြားျပီး အေရအျပား ကလဲ ေျခာက္ေသြ႕ေနပါလိမ့္မယ္ အကယ္လို႕ ပတ္ဝန္းက်င္ကလဲ စိုထိုင္းထုိင္းၾကီးျဖစ္ေနမယ္ မိုးအံု႕သလိုလို ေနပူသလိုလိုျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္လဲ လူမွာရွိတဲ့ ေရေငြ႕ေတြက အေငြ႕ပ်ံမွု နည္းပါးသြားေစမယ္ ျဖစ္ပါတယ္ ထုိ႕ေၾကာင့္ မိတ္ေဆြတို႕ မိုးအံု႕ သလိုလို ေနပူသလိုလိုျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာဆိုရင္ အရမ္းကိုေနရထိုင္ရခက္ေနတာေပါ့ စင္ကာပူမွာဆို ဒီလိုအျဖစ္အမ်ားဆံုးပါ ဒါေၾကာင့္လဲ စလံုးမွာ အဲကြန္းမွ အဲကြန္းျဖစ္ေနၾကတာေပါ့ ခင္ဗ်ာ... ကဲေစာေစာက ေျပာတဲ့ စိုထိုင္းဆေတြကို လိုက္ေ၇ာညီေထြေစဖို႕ရာ လုပ္ေပးနုိင္တာတစ္ခုက ေတာ့ Air conditioning ကပဲ လုပ္ေဆာင္ေပးနိုင္ပါတယ္ သူကေတာ့ လိုအပ္တဲ့ စိုထိုင္းဆတန္ ဖိုးကို ထိန္းသိမ္းသြားတာျဖစ္ပါတယ္ Air conditioning space မွာရွိသင့္တဲ့ Relative Humidity  (R.H) ကေတာ့ 30% ကေန 70% အတြင္းတည္ရွိမယ္ဆုိရင္ အဲဒီလူက သက္ေတာင့္ သက္သာရွိေနမွာျဖစ္ပါတယ္.....

3. Air motion and Air distribution - ဒါကေတာ့ Air con space ေတြမွာ သက္ေတာင့္သက္သာရွိေစဖို႕အတြက္ Air direction ကိုေရြးခ်ယ္မွဳကလဲ မွန္ကန္ရမွာပါ တခ်ိဳ႕ေနရာကေအးလြန္ေနျပီး အခ်ိဳ႕ေနရာက ပူလြန္းေနရင္လဲ ဒါက Air Direction သြားရာမမွန္ကန္နိုင္ပါ 

ထို႕ေၾကာင့္ Air Condition တပ္ဆင္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို Air moving ေကာင္းမလဲဆိုတာကိုေရြးခ်ယ္ျပီးမွ တပ္ဆင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ....ဥပမာ မွန္ေတြရွိတဲ့ဘက္ကို Air direction ကသြားေနမယ္ဆိုရင္လဲပဲ မွန္ေတြ ေ၇ေတြ condensation ျဖစ္ျပီး စီးက်လာမွာျဖစ္ပါတယ္....ထို႕ေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာ နားလည္သူေတြနဲ႕ညွိနိုင္းျပီးေတာ့ တပ္ဆင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္ အဓိကေတာ့ အဲကြန္းတပ္ဆင္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ပစၥည္းတခုခုနဲ႕ ကြယ္ေနတာတို႕  wardrobe လိုဟာမ်ိဳးေတြေပါ့ ျပီးေတာ့ မိမိေနထိုင္ေနထိုင္မဲ့ေနရာနဲ႕ အရမ္းနီးကပ္ေနတာမ်ိဳး( အနည္းဆံုး 2 meter )... မ်က္နွာတဲ့တဲ့ ကို Air Direction က်ေနတာမ်ိဳးမျဖစ္သင့္ပါ သို႕မဟုတ္ Air Direction ကိုေျပာင္းေပးရပါ့မယ္ စင္ကာပူမွာေတာ့ ကြန္ဒိုေတြမွာ M&E Consultant ေတြက ဆံုးျဖတ္ေပးေလ့ရွိပါတယ္ ခင္ဗ်ာ.....

4. Cleanliness - ဒါကေတာ့ သန္႕ရွင္းမွုပါပဲ အဲကြန္းတပ္မွေတာ့ သန္႕ရွင္းေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ အဲကြန္းခန္းထဲမွာ ဖုန္ေတြရွိေနလို႕ဘယ္ျဖစ္မလဲ ဒါေၾကာင့္ Air conditioning system ေတြမွာ Micro Filter ေတြ တပ္ဆင္ေပးထားပါတယ္ Air con မွာ Supply Air ( ေလသန္႕ ) နဲ႕  Return Air ( သံုးျပီးသားေလ) ဆိုျပီးရွိရာမွာ Return Air ဖက္မွာ ေစာေစာကေျပာတဲ့ Micro Filter ေတြကိုတပ္ဆင္ထားျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္ 

အဲဒီလို တပ္ဆင္ျခင္းအားျဖင့္ အခန္းထဲမွာရွိတဲ့ဖုန္မုန္႕  ဘက္တီးရီးယားလိုအစရွိတဲ့ မေကာင္းတဲ့ အညစ္အေၾကးေတြက Return Air နဲ႕ပါဝင္သြားျပီး ေလစစ္စကာ Filter ေတြကေန ေလကိုသန္႕စင္ေပးေနမွာျဖစ္ပါတယ္......

 ကဲဒါေလးကေတာ့ Air conditioning ကို ဘာေၾကာင့္သံုးရတာလဲဆိုတာေလးရွငး္ျပေပးတာျဖစ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ ေနာက္လာမယ့္ပိုစ့္မွာေတာ့ အဲကြန္ အမ်ိဳး အစားေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ ျပီးေတာ့ ဘယ္လိုေနရာေတြမွာ ဘယ္လိုအဲကြန္းေတြသံုးသလဲ ဆိုတာကို ေရးသားသြားမွာျဖစ္ပါတယ္ ခင္မ်ာ ေနာက္ပိုစ့္မ်ားတြင္ေတာ့ အဲကြန္း နဲ႕ပတ္သတ္လို႕ က်ေနာ္ေပးထားတဲ့ Coordination ေခါင္းစဥ္နဲ႕ အညီ Building တစ္ခုမွာ Air conditioning system မတပ္ဆင္ ခင္မွာ ဘာေတြျပဳလုပ္ရမလဲ အေဆာက္အဦးမွာ ဘယ္လို Space Requirement ေတြလိုအပ္မလဲဆိုတာ ေ၇းသားသြားမွာျဖစ္ပါတယ္ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ System Design ျပဳလုပ္တာထက္ Coordination ေခါင္းစဥ္နဲ႕ အညီ ဘယ္လို ညွိနိုင္းေဆာင္ရြက္၇မလဲဆိုတာကို ေ၇းသားသြားမွာျဖစ္ပါတယ္..... အားလံုးပဲ စိတ္ရဲ႕ က်မ္းမာျခင္း ကိုယ္ရဲ႕ခ်မ္းသာ ျခင္းမ်ားနဲ႕ ျပည့္စံုပါေစဗ်ာ.....ထပ္ေျပာပါ၇ေစ ဒီဘေလာ့ေလးကေတာ့ အားလံုးေသာ မသိေသးတဲ့ သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြမ်ားကို ရည္ရြယ္ပါတယ္ .......တက္သိနားလည္ျပီးသားမိတ္ေဆြမ်ားလဲ က်ေနာ္ေ၇းတာ မွားသြားခဲ့ရင္ ျပင္ဆင္ေပးၾကပါလို႕ က်ေနာ္ ကေတာ့ အေတြ႕အၾကံဳအားျဖင့္ အ၇မ္းနုနယ္ေသးပါတယ္....ထုိ႕ေၾကာင့္ လက္လွမ္းမွီသမ်ွအသိေလးေတြ စာအုပ္ေလးေတြဖတ္ျပီးေတာ့ ေ၇းသား၇ျခင္းပါ..... ေက်ာင္းရြာသား......